Πώς επηρεάζει η μουσική την υγεία;

Η μουσική υπάρχει από την αρχαιότητα. Αποτελεί μέρος κάθε γνωστού πολιτισμού. Μπορεί να σας κάνει να κουνήσετε τα πόδια σας, να σας ανεβάσει τη διάθεση και να σας βοηθήσει ακόμη και να ανακαλέσετε μια μακρινή ανάμνηση. Γνωρίζατε ότι η μουσική μπορεί να έχει και άλλα οφέλη για την υγεία; Οι επιστήμονες διερευνούν τους διάφορους τρόπους με τους οποίους η μουσική διεγείρει και βελτιώνει την υγεία του σώματος και του νου.

Η μουσική μας κάνει να κινούμαστε και πολλά άλλα

"Η ακρόαση ή η δημιουργία μουσικής επηρεάζει τον τρόπο που σκέφτεσαι, αισθάνεσαι, κινείσαι και πολλά άλλα"

Σήμερα, οι σύγχρονες τεχνολογίες βοηθούν τους ερευνητές να μάθουν περισσότερα για το πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος, ποια μέρη του εγκεφάλου ανταποκρίνονται στη μουσική και πώς η μουσική μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων ορισμένων ασθενειών και παθήσεων.

Ο εγκέφαλος στη μουσική - Ο εγκέφαλος είναι ένα πολύπλοκο κέντρο επεξεργασίας. Είναι το κέντρο ελέγχου του νευρικού συστήματος, του δικτύου των νευρικών κυττάρων που μεταδίδουν μηνύματα από και προς το σώμα και τον εγκέφαλο. Ένας υγιής εγκέφαλος προσπαθεί να κατανοήσει τον κόσμο γύρω του και τις συνεχείς πληροφορίες που λαμβάνει, συμπεριλαμβανομένων του ήχου και της μουσικής.

Ο ήχος είναι μια σημαντική και βαθιά δύναμη στη ζωή μας. Όσο περισσότερο εξασκούμε την επεξεργασία του ήχου από τον εγκέφαλό μας, τόσο καλύτερα λειτουργεί ο εγκέφαλός μας για να κατανοήσει τον ήχο και τον κόσμο γύρω μας. Η μουσική το κάνει αυτό περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο ήχο.

Η μουσική και άλλοι ήχοι εισέρχονται στο αυτί ως ηχητικά κύματα. Αυτά δημιουργούν δονήσεις στο τύμπανο του αυτιού μας που μετατρέπονται σε ηλεκτρικά σήματα. Τα ηλεκτρικά σήματα ταξιδεύουν κατά μήκος του ακουστικού νεύρου στον ακουστικό φλοιό του εγκεφάλου. Αυτή η περιοχή του εγκεφάλου ερμηνεύει τον ήχο ως κάτι που αναγνωρίζουμε και κατανοούμε.

Όμως η μουσική επηρεάζει και άλλες περιοχές του εγκεφάλου εκτός από εκείνες που επεξεργάζονται τον ήχο. Χρησιμοποιώντας τεχνικές απεικόνισης του εγκεφάλου, όπως η λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η μουσική επηρεάζει και άλλες περιοχές του εγκεφάλου. Όταν η μουσική διεγείρει τον εγκέφαλο, στις εικόνες του εγκεφάλου εμφανίζονται λάμψεις φωτός. Μελέτες έχουν δείξει ότι η μουσική "φωτίζει" περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στο συναίσθημα, στη μνήμη, ακόμη και στη σωματική κίνηση.

Η μουσική μπορεί να διευκολύνει την κίνηση: Επιστήμονες διερευνούν κατά πόσον η μουσική μπορεί να βοηθήσει ασθενείς με κινητικές διαταραχές, όπως η νόσος του Πάρκινσον. Οι ασθενείς με αυτή την πάθηση χάνουν σιγά-σιγά την ικανότητά τους να περπατούν και να κινούνται με την πάροδο του χρόνου.

Μελέτες δείχνουν ότι όταν η μουσική έχει ένα συγκεκριμένο ρυθμό μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με νόσο του Πάρκινσον να περπατήσουν. Μια άλλη μελέτη εξετάζει πώς ο χορός συγκρίνεται με άλλα είδη άσκησης σε άτομα με νόσο του Πάρκινσον.

Υπάρχουν επίσης στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η μουσική μπορεί να βοηθήσει άτομα με άλλες παθήσεις, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, η άνοια, η τραυματική εγκεφαλική βλάβη, το εγκεφαλικό επεισόδιο, η αφασία, ο αυτισμός και η απώλεια ακοής.

Ενίσχυση του νου

Το παίξιμο ενός μουσικού οργάνου ενεργοποιεί πολλά μέρη του εγκεφάλου ταυτόχρονα. Αυτό μπορεί να ωφελήσει ιδιαίτερα τα παιδιά και τους εφήβους, των οποίων ο εγκέφαλος αναπτύσσεται ακόμη. Η εισαγωγή της μουσικής στα μικρά παιδιά μπορεί να επηρεάσει θετικά την ικανότητά τους να συγκεντρώνονται, τον τρόπο που ενεργούν και τη γλωσσική τους ανάπτυξη.

Πολλοί επιστήμονες μελέτησαν τον τρόπο με τον οποίο η μουσική εκπαίδευση επηρεάζει την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Διαπίστωσαν ότι η μουσική έχει θετικές επιδράσεις στις μαθησιακές ικανότητες των παιδιών, ακόμη και όταν η εκπαίδευση αρχίζει στο γυμνάσιο.

Οι έφηβοι παρουσίασαν βιολογικές αλλαγές στον εγκέφαλο μετά από δύο χρόνια συμμετοχής σε συνεχείς δραστηριότητες μουσικής στο σχολείο. Οι αλλαγές αυτές επηρεάζουν τη μαθησιακή ικανότητα και μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση των δεξιοτήτων ανάγνωσης και γραφής. Τα οφέλη αυτά μπορεί επίσης να είναι μακροχρόνια.

Μόλις διδάξετε τον εγκέφαλο να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στον ήχο, θα συνεχίσει να το κάνει ακόμα και μετά το τέλος των μαθημάτων μουσικής. Λίγη μουσική φτάνει πολύ μακριά, αλλά όσο περισσότερη μουσική ακούτε, τόσο πιο δυνατός γίνεται ο εγκέφαλος.

Η συνεχής επαφή με τη μουσική μπορεί επίσης να σας προστατεύσει από την απώλεια ακοής καθώς μεγαλώνετε. Φυσικά, με την πάροδο του χρόνου χάνουμε την ακουστική μας ικανότητα. Συγκεκριμένα, γίνεται πιο δύσκολο να ακούσετε συνομιλίες σε θορυβώδες περιβάλλον. Όμως οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι μουσικοί είναι σε θέση να διακρίνουν καλύτερα τη φωνή ενός ατόμου σε ένα θορυβώδες περιβάλλον.